PDA ne demek?

PDA "Personal Digital Assistant" yani Kişisel Dijital Yardımcı demektir. Bu tanım ilk kez 1992 yılında Apple şirketi tarafından Newton isimli cihaz için kullanılmıştır.

PDA, avuç içi ve cep bilgisayarı: Üçü de aynı şeyi anlatmaktadır. "Cep bilgisayarı" deyince aslında her şey açığa kavuşuyor, PDA'lar bilgisayarların temel işlevlerini yerine getirebilen genellikle cebe sığabilecek küçüklükte mini bilgisayarlardır.

(Aslında PDA kelimesi mini-bilgisayar anlamına gelmesi için uydurulmamış. Apple Newton ile gerçekten bir "dijital yardımcı" üretmek istemiş. Ama dünya çapında bir yanlış kullanım söz konusu ve bu kullanım iyice yerleşmiş durumda.)

PDA'lar neler yapabilir?

Elbette modeline ve özelliklerine göre değişir, ama modern bir PDA genel olarak şu işlemleri yapabilir:

• Kelime işlem (Word)
• Hesap tablolama (Excel)
• Powerpoint sunularını görüntüleme
• İnternete girme
• E-posta alma ve gönderme
• Anında mesajlaşma (MSN)
• Multimedya fonksiyonları: Müzik çalma, video görüntüleme
• PIM fonksiyonları (Takvim, adres defteri, yapılacaklar listesi, notlar, harcamalar vs)
• Hesap makinesi, saat, alarmlar
• Ses kaydı, kamerası olan modellerde fotoğraf çekme ve video kaydı
• Telefon özelliği varsa, telefon görüşmeleri, SMS ve MMS

Aslında PDA'ların özelliklerini böyle bir liste ile sınırlamak haksızlık olur. Çünkü onları özel kılan ekstra yazılım yüklenebilmesi. Bu sayede bir PDA çok daha işlevsel hale gelebilir. Örneğin Google Maps yazılımını yükleyerek haritalara ve uydu görüntülerine ulaşabilirsiniz. Örneğin bir yazılımla PDA'nızın metinleri okumasını, bir başka yazılımla sesli komuları algılayabilmesini sağlayabilirsiniz.

Haksızlık etmeyelim dedik ama, elbette PDA'ların da bazı sınırları vardır. Donanımsal olarak olarak masaüstü bilgisayarınızla yarışamazlar. İşlemcilerinin gücü sınırlıdır. Buna bağlı olarak yazılımlarının da gücü sınırlı kalmaktadır. Örneğin internet sayfaları bilgisayarınızdaki kadar hızlı açılmayabilir, ya da bilgisayarınızdaki gibi mükemmel gözükmeyebilir. Örneğin kelime işlemci programı bilgisayarınızdaki Microsoft Word kadar güçlü değildir. Mobil Yazılar: http://mobilyazilar.blogspot.com/

PDA'lar bilgisayarınızda çalışan programları çalıştıramazlar, onlar için özel olarak üretilmiş yazılımları kullanmanız gerekir.

Peki PDA'lar Windows XP ya da Vista çalıştırır mı? Hayır. Ama internet üzerinden masaüstü bilgisayarınıza bağlanmanızı sağlayacak yazılımlar mevcuttur.

Günümüz PDA'ları donanımsal olarak nasıl özelliklere sahip olur?

Genellikle dokunmatik ekranları vardır. Menüleri ve düğmeleri ekrana dokunarak ya da özel kalemini (stylus) kullanarak seçersiniz. Bazılarının bilgisayar klavyesine benzer mini klavyesi ya da telefonlardaki gibi numerik tuş takımı olabilir. Genellikle bir hafıza kartı ile hafızaları genişletilebilir, yeni programlar, müzikler ve videolar için yer açılabilir. Kulaklık çıkışlarının yanı sıra sesi dışarı veren hoparlörleri de vardır. Kablosuz internet bağlantısı için WiFi, diğer elektronik aygıtlarla iletişim için Bluetooth ve kızılötesi özellikleri vardır. Telefon özellikleri olabilir. Kimi PDA'ların fotoğraf ve video çekmek için kamerası da vardır.

Tabi eski PDA'lar WiFi, Bluetooth ve multimedya özelliklerinden yoksun olabilir. Hatta bu tür PDA'ların hafızasını genişletmek için bir genişleme yuvası bile olmayabilir.

PDA'lara bilgi girişi nasıl yapılır?

Bütün PDA'lar bilgisayarlara bağlanabilme yeteneğine sahiptir. Ürünü satın aldığınızda yanında gelen CD'sinden bağlantı yazılımını yüklemeniz gerekir. Bu yazılımı kullanarak notlar alabilir, adres defterini doldurabilirsiniz.

PDA'nızı bilgisayara bağlayıp senkronizasyon işlemini gerçekleştirdiğinizde bilgisayarınız ile PDA'nız arasında bilgi alışverişi gerçekleşir. Senkronizasyon bazı PDA'larda otomatik gerçekleşir, bazılarında ise işlemi başlatmak için bir düğmeye basmanız gerekir. "Bilgi alışveri" dememizin bir sebebi var: Sadece bilgisayarınızdaki yazılımı kullanarak yazdıklarınız PDA'ya aktarılmaz, aynı zamanda PDA'nıza yazdıklarınız da bilgisayarınıza aktarılır.

Peki PDA'ya nasıl yazı yazılır? Bunun için birkaç yöntem vardır. İlk olarak, cihazın klavyesi varsa, onu kullanabilirsiniz. Yoksa, dokunmatik ekranlı PDA'larda bulunan ekran klavyesini (sanal klavye) kullanabilirsiniz. Bir diğer seçenek de, yine dokunmatik ekranlı cihazlarda bulunan karakter tanıma özelliğidir. Bu özellikte ekrana ya da özel bir alana yazdığınız harfler algılanır. Bir başka seçenek, PDA'ya dışarıdan klavye bağlamaktır. PDA'lar için özel üretilmiş küçük, taşınabilir klavyeler bulunmaktadır.

PDA'lar el yazımı tanır mı? Üzgünüm ama, hayır. İlk PDA olan Newton bu konuda çabalamıştı, ancak başarısızlığından sonra üretici şirketler bunu tekrar denemek istemediler. El yazısını tanımaya çalışan ekstra programlar bile yeterince başarılı olamıyorlar. Bu yüzden yukarıda bahsi geçen karakter tanıma sistemi geliştirilmiştir. Bu sistemde harfleri teker teker, ve belirli şekillerde yazmanız gerekiyor. Mesela bir harfi kendinize has bir şekilde yazıyorsanız bu sistemler o harfi algılayamaz. Sizin sisteme uyum sağlamanız gerekiyor.

PDA'larla cep telefonları arasında ne fark var?

PDA'lar ortaya çıktığında cep telefonları tuğla gibiydi, ve telefon etmekten başka bir işe yaramıyorlardı. Artık PDA'larla telefonlar arasındaki ayrım neredeyse kapanmıştır. PDA'lar telefon özellikleri kazanmış, telefonlar da PDA özellikleri kazanmıştır. Yine de piyasada farklı amaçlara yönelik birçok farklı cihaz vardır. Telefona daha yakın, yazılım yüklenebilen, ama dokunmatik ekranı olmayan cihazlardan; PDA'ya daha yakın, dokunmatik ekranlı, klavyeli ama büyük boyutları nedeniyle taşınabilliği düşük olan cihazlara kadar her türde cihaz bulunabilir.

PDA'larla databank'lar arasında ne fark var?

Databanklar dokunmatik ekrana sahip olmazlar, hafızları genellikle genişletilemez, yüklü programlar gelişmiş değildir, bilgisayara bağlanamazlar ve en önemlisi program yüklenemez. Bu yazı Mobil Yazılar'dan alınmıştır.

Bilgisayara bağlandığını iddia eden databanklar da bir işe yaramazlar çünkü yazılımları eskidir, az gelişmiştir ve zaten Windows'un yeni versiyonlarını desteklemezler.

Bazı alışveriş merkezlerinde yıllardır satılmayan databanklara rastlayabilirsiniz. Bunlar dışardan iyi görünebilir, ama kesinlikle uzak durmanız gereken şeylerdir.

Birkaç PDA türü sayar mısın?

• Windows Mobile / Pocket PC
• Palm / Treo / Sony Clie
• Eskilerden: Psion, Zaurus ve Newton

Bu kadar az mı? Değil, bunların yüzlerce farklı versiyonu var. Ama Nokia Symbian'ı saymazsak bugün yaygın olarak kullanılan iki PDA işletim sistemi var: Palm OS ve Windows Mobile.

Önemli Not: Bu yazı 2007 yılında yazılmıştır, o zamandan bu yana da pek çok şey değişmiştir. Bunu göz önünde bulundurmanızı rica ediyorum.
Yazının devamı >>